|
Studiepunten: 7,5 Cursuscode: BMW32507
Coördinator: Dr. R.T. Urbanus Periode: 4
Examinator: Dr. R.T. Urbanus Timeslot: A+D
E-mail adres: R.T.Urbanus@umcutrecht.nl Niveau: 3
Tel.nr.: 088–755 7769
Inhoud:
In dit blok worden diverse onderwerpen van benigne haematologie behandeld. De belangrijkste onderwerpen zijn de functie van bloedplaatjes, stolling en de vorming en functie van rode bloedcellen. Daarnaast zal worden ingegaan op diverse gerelateerde pathologische situaties zoals arteriële en veneuze trombose en diverse (erfelijke) vormen van anemie.
Het bloedstelpingsmechanisme (hemostase) zorgt ervoor dat enerzijds overmatig bloedverlies wordt voorkomen en anderzijds trombose wordt tegengegaan. Hemostase bestaat uit verschillende componenten. Een gezonde vaatwand levert remmers van bloedplaatjes, zodat deze cellen niet verklonteren wanneer dat niet nodig is, eiwitten die bloedstolling tegen gaan en componenten die de afbraak van een stolsel bevorderen. Tegelijkertijd bevat de vaatwand eiwitten die plaatjes activeren, stolling op gang brengen en fibrinolyse afremmen. Een goede balans tussen activering en remming van hemostase is essentieel voor een normaal leven. Erfelijke of verworven stoornissen leiden tot een verhoogde bloedingsneiging of arteriële of veneuze trombose. Naast de basaal biochemische sessies, bevat de cursus speciale sessies voor actuele zaken zoals “de pil” en trombose, vliegtuigtrombose, trombosepreventie door gezonde voeding en epidemiologie van trombose.
Rode bloedcellen (erythrocyten) zijn essentieel voor het transport van zuurstof naar de weefsels. Daartoe bevatten ze een zeer hoge concentratie aan het zuurstofbindende eiwit hemoglobine. Stoornissen in de aanmaak van rode bloedcellen of hemoglobine leiden tot een tekort aan zuurstoftransporterende capaciteit, oftewel anemie. De rode bloedcel is tijdens zijn uitrijping zijn kern en organellen verloren. Desondanks is de cel in staat 120 dagen te overleven in de circulatie. Het metabolisme van de rode bloedcel is hier volledig op afgestemd. Daarnaast stelt de bijzondere structuur van de rode bloedcel deze in staat om in hoge mate te vervormen waardoor het zelfs de allerkleinste capillairen kan passeren. Elke verstoring van hemoglobine, het celmetabolisme of de membraanstructuur leidt tot een verkorte overlevingsduur (hemolyse) en, daardoor, een anemie.
Tijdens de practica verrichten de studenten zelf experimenten op het gebied van plaatjes- en stollingsafwijkingen, het celmetabolisme en de membraanfunctie van de rode bloedcel. Kijk voor de meest recente versie op Osiris.
Vereiste voorkennis:
Celbiologische en chemische kennis.
Leerdoelen:
Kennis en inzicht
Aan het eind van het blok is de student in staat:
· het mechanisme van hemostase, waaronder de activatie van bloedplaatjes en bloedstolling, te beschrijven;
· afwijkingen die leiden tot bloedingen of trombose te diagnosticeren en adviezen te formuleren voor medicatie en therapie;
· het mechanisme te beschrijven hoe rode bloedcellen worden geproduceerd en hoe zij hun fysiologische functie uitoefenen;
· diverse vormen van anemie te herkennen en beschrijven.
Vaardigheden
Aan het eind van het blok is de student in staat:
· een wetenschappelijk experiment te plannen, uit te voeren, te beoordelen en de resultaten d.m.v. een voordracht te presenteren;
· de literatuur over een actueel onderwerp op het vakgebied te inventariseren en te rapporteren;
· een wetenschappelijk artikel te analyseren en te bespreken.
Onderwijsvorm(en) en contacttijd:
In hoorcolleges wordt de leerstof besproken. Het praktische gedeelte bestaat uit het zelf uitvoeren van experimenten onder begeleiding van een AIO of analist. In de vorm van opdrachten zullen actuele onderwerpen worden samengevat en gerapporteerd. Er zijn demonstraties op de verschillende laboratoria. In de werkgroepen worden actuele wetenschappelijke ontwikkelingen behandeld.
Contacttijd is 50% en bestaat uit hoorcolleges, praktische training en rapportage, werkgroepen, pitch en tentamen.
Toetsvormen:
De toetsing is individueel, digitaal, middels een tentamen. Het eindcijfer komt tot stand op basis van de beoordeling van de practica, de werkgroepen, pitch en het tentamen.
Benodigd materiaal (boeken/kosten):
· “Leerboek Hematologie”, Bob Löwenberg, Gert Ossenkoppele, Nicole Blijlevens, Frank Leebeek, Sonja Zweegman (redactie), De Tijdstroom uitgeverij, 2015, Utrecht (aanbevolen).
|
 |
|