SluitenHelpPrint
Switch to English
Cursus: B-B3ENDO10
B-B3ENDO10
Endocrinologie
Cursus informatie
CursuscodeB-B3ENDO10
Studiepunten (EC)7,5
Cursusdoelen
Leerdoelen
In deze cursus leer je de principes kennen van de integratieve regulatie van levensprocessen door hormonen bij mens/gewervelde dieren. Aan het einde van de cursus ben je in staat om:
  • De belangrijkste, endocriene systemen in vertebraten te benoemen en de hoofdfuncties van de betrokken hormonen te beschrijven
  • Het concept van hormonale regulatie van levensprocessen op het niveau van het organisme, inclusief interacties tussen verschillende organen/weefsels hierbij, uit te leggen
  • Het ontstaan van een aantal endocriene organen (b.v. voorplantingsorganen, hypofyse, pancreas,) tijdens de embryonale fase uit te leggen en de daarbij werkende moleculaire mechanismen te begrijpen
  • De organen betrokken bij hormoonproductie anatomisch en histologisch te herkennen en te beschrijven
  • Verbanden te leggen tussen de microscopische structuur en fysiologische functie van endocriene organen/cellen, en uit de analyse van experimentele monsters af te leiden hoe feedback systemen werken
  • De endocriene regulatie van fysiologische processen van het organisme te beschrijven en op conceptueel niveau de werkingsmechanismen van hormonen op cellulair en moleculair niveau uit te leggen
  • De wijze waarop energie homeostase, bijnierfunctie, groei, voortplanting, stress en gedrag integratief gereguleerd worden conceptueel te begrijpen en te beschrijven
  • Af te leiden hoe geselecteerde ziektebeelden en/of “loss-of-function” mutaties samenhangen met stoornissen in de ontwikkeling en endocriene regulatie van levensprocessen.
Vaardigheden
Lezen en kritisch verwerken van wetenschappelijke literatuur door een samenhangend concept van het onderwerp te ontwikkelen, mondeling te presenteren, en schriftelijk samen te vatten. Dit wordt toegepast gedurende de literatuurstudie (schrijven van een samenvatting; houden van een presentatie), en een andere keer bij het schrijven en presenteren van een research proposal (schrijven van een samenvatting die ook voor niet gespecialiseerde biologen begrijpelijk is; schrijven van een uitgebreid proposal). In beide gevallen wordt (ook) gebruik gemaakt van het concept van “peer review” zodat vaardigheden i.v.m. de beoordeling van (mede)studenten ontwikkeld kunnen worden. Omgaan met complexe regelsystemen, wetenschappelijke discussie (incl. het formuleren van vragen).
De cursus wordt in het Nederlands gegeven.
Inhoud
Ingangseisen
De cursus sluit aan op onderdelen uit de eerstejaarscursussen Moleculaire Biologie en Biologie van Dieren of vergelijkbare cursussen. Het gevolgd hebben van de cursus Ontwikkelingsbiologie is verplicht. Verder is voorkennis van belang op het gebied van de moleculaire biologie (transcriptie, translatie, structuur en functie van DNA, RNA en eiwitten) en de celbiologie (cel-cel interactie, celcyclus, signaaltransductie, receptortypen). Het wordt daarom sterk aanbevolen de niveau 2 cursus De Cel te volgen. Daarnaast wordt de niveau 2 cursus Metabolisme aanbevolen. De daarin behandelde biochemie van de stofwisseling sluit aan op de in de cursus Endocrinologie cursus behandeld endocriene regulatie van de stofwisseling.
 
Studiepad
De cursus is onderdeel van de moleculaire studieadviespaden (ondersteunend) en van de gedragsbiologie. Bovendien is de cursus een (keuze)onderdeel van de Bachelor “Molecular Life Sciences”. De cursus is een goede voorbereiding op de Masters Molecular and Cellular Life Sciences en Cancer and Stem Cell Biology

Inhoud
In deze cursus staat de integratieve regulatie van levensprocessen door hormonen centraal. Aandacht wordt besteed aan de regulatie van de voortplanting, bijnier, energie homeostase en spijsvertering, schildklier en groei; ook het aspect van hormonen en gedrag resp. hormonen en hersenenfunctie komt aan bod (twee gastdocenten). Inleidend worden de voor de endocrinologie belangrijkste concepten behandeld (zoals homeostase, hormoonassen, feedback mechanismen, relatie tussen de biochemische opbouw van hormonen en structuur en functie van hun receptoren). Ook bestuderen wij de functionele anatomie/histologie van de endocriene organen (3 [gedigitaliseerde] microscoop practica). In detail wordt ingegaan op de ontwikkeling en het functioneren van het voortplantingssysteem, maar ook op de ontwikkeling van hypofyse en alvleesklier. Vervolgens wordt aandacht geschonken aan de hormonen die een rol spelen bij de stressreactie en in het metabolisme, groei, en differentiatie (b.v. insuline, groei- en schildklierhormonen), en worden recente gegevens over het functioneren van regelsystemen via multiple weefseltypen en hormonen toegelicht (b.v. de bot-pancreas-testis as). Tijdens de cursus wordt ook aandacht besteed aan academische vaardigheden (zie boven).
Ter ondersteuning van de zelfstudie dient het boek “Human Physiology” (7e druk) van Silverthorn (Pearson International Edition). Voor de onderwerpen van de gastsprekers (dr. Angela Sarabdjitsingh “Glucocorticoid pulsatility – Implications for brain functioning” en prof. Ton Groothuis “Social regulation of testosteron production”) dienen ter voorbereidende zelfstudie voorafgaand aan hun colleges enkele artikelen gelezen te worden. In de loop van de cursus presenteren werkgroepen (4-5 studenten) een literatuurstudie onderwerp (verdieping van collegestof). Dezelfde werkgroepen stellen ter afsluiting van de cursus hun research proposals voor (ontwikkeld op het gebied waar de groep door de literatuur studie al speciale kennis heeft opgebouwd).
 
Werkvormen
Collegecyclus, microscoop practica, literatuuropdracht en research proposal (verdieping van geselecteerde aspecten van de collegestof door schriftelijke samenvatting, mondelinge presentatie, bedenken van goed/fout vragen; de literatuur studie en het research proposal voer je uit in groepjes van 4-5 studenten).
 
Toetsing
Je neemt aan alle onderdelen van de cursus deel. Voor presentaties door studenten en de twee gastcolleges geldt aanwezigheidsplicht.
Individuele toetsing: Tijdens de cursus worden twee deeltentamens ingeroosterd (telkens 2-3 uren met gesloten en enkele open vragen; PC toets; gezamenlijke weegfactor 80%). De twee deeltentamens moeten beiden voldoende zijn (tenminste 5,5) om te kunnen slagen; indien een deeltentamen onvoldoende zou zijn maar niet slechter dan een 5, dan kan met het andere deeltentamen gecompenseerd worden.
Groepstoetsing: De mondelinge en schriftelijke presentatie van de literatuur opdracht wordt als volgt beoordeeld: de docent geeft een cijfer gebaseerd op de schriftelijke samenvatting, de presentatie, en het beantwoorden van vragen. Het cijfer wordt vermenigvuldigd met het aantal groepsleden (voorbeeld: bij 5 groepsleden resulteert het cijfer 7 in 35 punten). Vervolgens verdelen de 5 groepsleden de 35 punten onder elkaar en delen de uitslag aan de coördinator mee (weegfactor 10%). De groep dient gebruik te maken van een feedback gelegenheid met een docent m.b.t. de samenvatting en de presentatie plaatjes tenminste 2 dagen voor de presentatie. Een werkgroep die een presentatie houdt die als onvoldoende beoordeeld wordt dient de presentatie binnen 1-3 weken te herhalen.
Het research proposal wordt weer in werkgroepen (samenstelling komt meestal overeen met de groep bij de literatuur opdracht) vervaardigd. Binnen max. 2 weken na het houden van de literatuur presentatie bespreekt de werkgroep met een docent de inmiddels vervaardigde opzet van het onderzoeksvoorstel, gebaseerd op de in de literatuurstudie opgedane kennis (verplicht feedback moment). De ook voor niet gespecialiseerde biologen begrijpelijke samenvatting wordt door alle andere groepen beoordeeld (weegfactor 5%), terwijl één andere groep een gemotiveerde detail-beoordeling geeft (supervisie door een docent; weegfactor 5%) van de onderzoeksaanvraag.
 
SluitenHelpPrint
Switch to English