SluitenHelpPrint
Switch to English
Cursus: 200300531
200300531
Over de grenzen van disciplines
Cursus informatie
Cursuscode200300531
Studiepunten (EC)7,5
Cursusdoelen
Studenten verwerven in deze cursus kennis van:
  • De plaats van de sociale wetenschappen tussen natuurwetenschappen en geesteswetenschappen 
  • Processen van disciplinevorming en interdisciplinariteit
  • Dilemma's en debatten in de sociale wetenschappen m.b.t. de relatie tussen wetenschap en praktijk 
  • Historische voorbeelden van interdisciplines en theorieën over de verwevenheid van individu, cultuur en maatschappij
Studenten verwerven in deze cursus vaardigheden om:
  • Op academisch niveau te schrijven over wetenschapsfilosofische en wetenschapshistorische vraagstukken met betrekking tot de sociale wetenschappen.
Relatie toetsen-leerdoelen
Paper: beoordeling niveau academisch schrijven en toepassing wetenschapsfilosofische en wetenschapshistorische kennis
Tentamen: beoordeling kennis (inter)disciplinariteit, relatie wetenschap-praktijk, geschiedenis en filosofie van de sociale wetenschappen
 
Inhoud
In de cursus worden drie met elkaar samenhangende hoofdonderwerpen behandeld: (a) de dynamiek van disciplinevorming en interdisciplinariteit,  (b) het ontstaan en de ontwikkeling van de sociale wetenschappen tussen natuurwetenschappen en geesteswetenschappen en (c) de wisselwerking tussen wetenschap (theorie en onderzoek) en praktijk (beleid en interventies).
In het proces van disciplinevorming kunnen verschillende fasen worden onderscheiden. Na eerste, verspreide aanzetten tot de definitie van een vakgebied, treedt een proces van institutionalisering op waarin het object en de grenzen van een discipline worden vastgelegd. In dit proces (maar ook daarna) spelen wetenschappelijke en maatschappelijke legitimering een belangrijke rol. Deze oefenen op disciplines vaak een trekkracht in verschillende richtingen uit, in het bijzonder als wetenschap wordt gelijkgesteld met natuurwetenschap en de praktijk om contextgebonden analyses van sociale vraagstukken vraagt.  Aan de hand van historische voorbeelden worden de dilemma's waarvoor de mens- en maatschappijwetenschappen hierbij gesteld worden systematisch behandeld. Tevens wordt aandacht besteed aan de overeenkomsten en verschillen in de ontwikkeling van menswetenschappen en maatschappijwetenschappen.

De institutionalisering van disciplines creëert mogelijkheden, maar ook grenzen. In het bijzonder als ze zich bezighouden met de verwevenheid van individu, cultuur en maatschappij zijn sociale wetenschappers geneigd disciplinegrenzen te overschrijden, bijvoorbeeld in de vorm van interdisciplines, die voortkomen uit onvrede met de beperkingen van disciplinaire kaders (bijvoorbeeld cultuurpsychologie als belichaming van de twijfel aan universele psychologische wetmatigheden). Een andere variant zijn de zogenaamde grand theories, die voortkomen uit de behoefte om de veelheid aan onderzoeksvragen- en bevindingen m.b.t. een specifiek thema in één systematisch inhoudelijk kader onder te brengen. Ook aan deze interdisciplinaire ontwikkelingen wordt in deze cursus aandacht besteed.
 
SluitenHelpPrint
Switch to English