SluitenHelpPrint
Switch to English
Cursus: RTMV10023
RTMV10023
Religieus fundamentalisme: Radicale geloofsovertuigingen en praktijken in een ontnuchterende wereld
Cursus informatie
CursuscodeRTMV10023
Studiepunten (EC)5
Cursusdoelen
Kennis van verschijnselen in hedendaagse wereldreligies die als 'fundamentalisch' worden gebrandmerkt, en van de sociaal-historische en godsdiensthistorische achtergronden daarvan. Inzicht in de sociaalwetenschappelijke theorievorming daarover; in de herkomst, bruikbaarheid en beperkingen van het concept 'fundamentalisme' -- en de alternatieven daarvoor. Verkenning van de dynamiek van religies (in meervoud!) in de moderne wereld.
Inhoud
De term fundamentalisme isongeveer een eeuw oud: ze heeft haar wortels in het vroeg twintigste-eeuwse, Amerikaanse protestantisme. Vandaag de dag wordt ze echter ook toegepast op verschijnselen in andere wereldreligies, met name de islam. Dat is niet pas sinds '9/11', maar sinds het eind van de jaren zeventig: de tijd van de Iraanse (of 'Islamitische') Revolutie. Interessant genoeg wonnen toen ook conservatieve Amerikaanse protestanten aan politieke kracht, en deden ook in de Rooms-katholieke kerk, het jodendom en andere wereldgodsdiensten vormen van 'strong religion' van zich spreken. Wat is de sociaal-historische en, specifieker, godsdiensthistorische achtergrond van deze verschijnselen? Wat zeggen ze over de dynamiek van religie in hedendaagse samenlevingen -- en over de geldigheid van oudere theorieën over religie en moderniteit? Hebben deze verschijnselen werkelijk iets met elkaar gemeen, of is de term fundamentalisme niet meer dan een scheldwoord voor gelovigen die er -- volgens buitenstaanders -- 'onverlichte', 'onbeschaafde', 'gevaarlijke' ideeën en praktijken op na houden? Is de term wel geschikt voor andere religies dan het christendom of zelfs enkel het Amerikaans protestantisme? Verheldert ze hoe religie werkt, of 'verduistert' ze gelovigen? In deze cursus onderzoeken we dat door ons enerzijds te verdiepen in religieuze verschijnselen die nogal eens als 'fundamentalistisch' worden gebrandmerkt -- waarbij u van harte wordt uitgenodigd om uw eigen expertise in te brengen -- en anderzijds in de theorievorming over fundamentalisme. Bij dat laatste gaan we uit van het boek van Almond, Scott Appleby en Sivan, dat een synthese biedt van het befaamde Fundamentalisms Project en het boek van Torkel Brekke dat een scherpzinnige analyse geeft van het ontstaan van radicaal religieus denken tegen de achtergrond van veranderende sociaal-culturele representaties. Het eerste boekcontrasteren we met andere theorieën en met gevalsbeschrijvingen -- waarvan ook u er minstens een zult moeten leveren. Ons perspectief bij dat alles is historisch-sociologisch-wijsgerig van aard: we gaan ervan uit dat veranderingen in religieuze overtuigingen en praktijken nauw samenhangen met veranderingen in de manier waarop mensen -- gelovig of niet -- met  elkaar samenleven, op elkaar kunnen rekenen, en rekening met elkaar moeten houden. 
SluitenHelpPrint
Switch to English